Fa

Bɛ̌ sín Wikipedya

Fa‚ b'ɛ ylɔ ɖɔ Ifa ɖo anyɔnugbé mɛ‚ Afa ɖo gɛngbé‚ nyi gbéyiɖɔ Sɛgbolisa tɔn kpodò nǔ ɖo yɛsìn lɛ tɔn kpò ɖo gbɛtɔ lɛ gɔ̀n. Fâ nɔ̀ mɔ nǔ jɛ sɔ é jaa‚ sɔ é wa yì é kpodó nǔ ɖo yɛsìn mɛ‚ nunkún ma mɔ tɔn kpǎn.

Kplɛ Fa tɔ́n

Dodo Fa tɔ̀n[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Fɛtomɛ wɛ nyi dodo Fa tɔ̀n. Mɛ lɛ nɔ ɖɔ Fa gòsín Egyptetò mɛ bo yì gba kùn ɖò Awɔnlin[1].

Fa jijanyìn ɖò AwɔnlintòBenɛɛtò kpodò Togotò mɛ kpǎn ɖo Aflika...Bɔkɔnɔn Djissa wɛ dɔn Fa wa Danxomɛ ɖo dada Agadja hwenǔ bɔ jì é hǎn é wa ja[2].

Fa nyi bo aa. Bo nɔ wa zɔ̀ gbɔn gbesisa jì nǔ nuɖébǔ. Nǔ é tɛ Fa ɔ‚ Fa Du wɛ nɔ tɔ̀n. Fa Du ɖó Fa gbessiFa gleta kpodó Fa han kpò. Bokͻnͻn wɛ nɔn tɛ̀ Fa bó nɔn wa ɖɔ nù vɔ sisa ɖé ɔ̀[3].

Tohɔsu lɛ nɔn lɛvɔ kan Tofâ ɖo Benɛɛtò mɛ[4].

Fa Du ɖaxó lɛ[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Fâ gbasǎ ɖokpò

Fa Du lɛ bì blo afɔɖé kanɖé fɔtɔn nunkún ɖokpò (256). Lò ɔ̀‚ yé ɖo Du fɔtɔn nunkún ɖokpò (16) jì[5]. Fa Du énɛ lɛ̀ ɖi é :

1- Jogbé Mɛji 2- Yɛku Mɛji

3- Woli Mɛji 4- Di Mɛji

5- Losso Mɛji 6- Wlɛn Mɛji

7- Abla Mɛji. 8- Aklan Mɛji

9- Guda Mɛji 10- Sa Mɛji

11- Ka Mɛji 12- Tlukpon Mɛji

13- Tula Mɛji 14- Lɛtɛ Mɛji

15- Sɛ Mɛji 16- Fu Mɛji

Fa hǎn[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Koyiyi :

A ma wa bo ɖé[6]

Bonɔ sa gbetɔn

Kpɔli Tula ɖo lo gbé

Hanyìyi :

Mɛn ma wa bo ɖé

Mɔn nɔn sa gbé tɔn

Tula do lo gbé

Koyiyi :

O mi wa ee

O mi wa ee

Tula do lo gbe

Hanyìyi :

Mɛn ma wa bo ɖe

Mɔn nɔn sa gbe tɔn

Tula do lo gbe

Koyiyi :

Hoo hoo hoo

Haa hoo hoo

Hae Hae

Tula do lo gbe

Fa nyikɔ lɛ̀[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Fadonougbo‚ Fagnon‚ Fanou‚ Fassinou‚ Fagbemi‚ Fatondji‚ Fasi‚ Favi‚ Falola‚ Fatounbi...

Dodo[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

  1. Paulin J. Hountondji (dir.), Les savoirs endogènes : pistes pour une recherche, Codesria, Dakar ; Karthala, Paris, 1994, 345 p
  2. https://infauzenith.wordpress.com/2018/12/29/histoire-les-djissa-origine-et-role-dans-le-royaume-du-danxome/
  3. Mahougnon Kakpo, Les épouses de Fa : récits de la parole sacrée du Bénin, L'Harmattan, Paris, 2007, 98 p.
  4. https://ortb.bj/culture/tofa-2024-le-gouvernement-talon-designe-un-college-de-pretres-fa/
  5. https://books.openedition.org/pub/43042?lang=fr
  6. https://books.openedition.org/pub/43042?lang=fr