Adrien Houngbédji
|
Adrien Houngbédji | |
|---|---|
| |
Mɛɖaxo Adrien houngbédji ɖo xwejísùn xwé 2019 tɔn mɛ
| |
| Azɔ tɔn | |
| Ɖɛmɛnugán xóxó ɖɛmɛnugbasá Benɛɛto tɔn | |
| Ɖɛmɛnugán é gudo é jɛ é : | Mathurin Nago |
| Ɖɛmɛnugán é jɛ gudo ni é : | Louis Vlavonou |
| Gbɛ tɔn | |
| Azán é gbé é ji ɖé é : | 5 mars 1942 |
| Fǐ é ji ɖé é : | Aplaxwé |
| To é mɛ nu wɛ nǐ é : | Benɛ |
| Toxoɖɔgbɛ tɔn : | PRD |
| Wémaxɔmɛxwe tɔn : | Wémaxɔmɛ sɛnzɔwatɔ lɛ tɔn Paris tɔn |
Adrien Houngbédji ɔ, è ji i ɖò azǎn atɔɔngɔ ɔ (5) xwejísùn xwè 1942 tɔn mɛ ɖo Aplaxwé Benɛɛto mɛ, b'ɛ́ nyi toxoɖɔtɔ Benɛɛ tɔn ɖòkpó. É nyi gǎn nu toxoɖɔgbɛ Parti du Renouveau Démocratique (Chocochoco) lɛ tɔn bo lɛ nyi gǎnhɔnyitɔ nukunɖéji Benɛɛ tɔn ɖo xwè 1996 tɔn yi jɛ xwè 1998 tɔn mɛ ɖo acɛkpikpa togán Mathieu Kérékou tɔn glɔ. Ɖo xwè 2015 tɔn yi jɛ xwè 2019 tɔn mɛ ɔ, é nyi ɖɛmɛnugbasá Benɛɛto ɔ tɔn sin gán.
Tàn tɔn[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Sɛ́nzɔ wɛ mɛɖaxo ɔ kplɔn bo yí kunnuɖéwéma tɔn ɖo xwè 1967 tɔn mɛ ɖo toxo yovo flansé Paris tɔn mɛ. É nyi mɛ é w'azɔ hú mɛ̀bǐ é ɖo wémaxɔmɛ sɛ́nzɔwatɔ́ lɛ tɔn Paris tɔn ɖo xwè ɔ mɛ. Énɛ gudo ɔ, é wa nyi sɛ́nzɔwatɔ afɔsɔɖotétɔ axɔsú tɔn ɖo sɛ́ngbasá Kutɔnu tɔn.
Ɖo xwejísùn xwè 1975 tɔn mɛ ɔ, sɛ́ngbasá hùzúhùzú hwenu tɔn ɖó kuhwɛ n'î ɖo é sɔ mɛ é ma nɔ do gbè ɖokpo ɔ xa acɛkpikpa hwénɛnu tɔn ǎ sín afɔ ɖo té ɖo hwɛnukɔn. É wa hɔn sín gankpa ɔ mɛ bo yi yovo flansétomɛ cobo lɛ wa jɛ azɔ tɔn wa ji ɖo Gabɔntomɛ.
Eè é lɛkɔ wa Benɛɛtomɛ ɖo xwe 1960 tɔn mɛ, ɖo Kple ɖaxo è blo ɖo Benɛtomɛ ɖo zoflinplɔsun xwe 1990 tɔn mɛ e gblamɛ ɔ, mɛɖaxo ɔ wa jɛ toxoɖɔji tawun tɔn bo sɔ toxoɖɔgbɛ PRD tɔn ɖo té.
É sɔ ɛ ɖɛmɛnu b'ɛ nyi ɖɛmɛnugán ɖɛmɛnugbasá Benɛɛto ɔ tɔn azɔn atɔn, ɖo xwe 1991, 1999 kpodo xwe 2015 tɔn kpo mɛ.
Ɖo xwe 1996 tɔn mɛ, togán Mathieu Kérékou sɔ ɛ gǎnhɔnyitɔ ɖaxo é nɔ kpé nukun ɖo acɛkpikpa ɔ sin azɔ wu bo lɛ nyi gbéyiɖɔtɔ acɛkpikpa ɔ tɔn.
Wuntun é do é lɛ é[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Mɛɖaxɔ yí wuntun gégé. É na xá:
- Grand-Croix de l'Ordre national du Bénin
- Commandeur de la Légion d'honneur (France)
- Grand-Croix de l'Ordre de la Pléiade (Organisation internationale de la francophonie)
- Médaille d'Or du Forum de Crans Montana
Nuwláwlán tɔn lɛ[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Ɖo nuwlánwlán tɔn lɛ mɛ ɔ, é na xá:
- Il n’y a de richesse que d’hommes, éditions de l'Archipel2, octobre 2005.
- 'D'un Perchoir à l'autre, éditions de l'Archipel, septembre 2018.
- La Liberté au cœur, éditions de l'Archipel, mars 2019.
Alɔgɔnunɔzo zɔ tɔn[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Kpodo vi tɔn Brigitte kpo ɔ, yé sɔ gbɛta axɔsu tunwun bo ma ɖo alɔ ɖé mɛ a, é ylɔ ɖɔ fondation Adrien Houngbédji pour le numérique et la jeunesse ɔ ɖo té bo na do sɔ mɔ yɔyɔ lɛ nuwiwa d'agun ɖo ɖɔnkpɛvu lɛ gɔn.