Véronique Ahoyo
|
Véronique Ahoyo | |
|---|---|
| Ganhɔnyitɔ zɔ tɔn | |
| Togán é glɔ é ɖé é: | Nicephore Dieudonné Soglo |
| Acɛkpikpa é glɔ é ɖé é: | Nicephore Dieudonné Soglo |
| Gbɛ tɔn | |
| Azan é gbé é ji ɖé é: | 29 Juin 1939 |
| Fǐ é ji ɖé é: | Cotonou |
| Azan é gbé é ku é: | 30 Octobre 2012 |
| Fǐ é é ku ɖé é: | 14 Décembre 2008 |
Véronique Ahoyo ɔ, alɔdo tovi lɛ ɖo zinzan yetɔn linu tɔ wɛ, b'ɛ ji i ɖo azǎn 29ɔ ayidosun xwè7 1939, bɔ é ku ɖo azan 14ɔ woosun xwe 2008 tɔn. Nyɔnu toxoɖɔtɔ wɛ, bo nyi ganhɔnyitɔ, afɔsɔɖotetɔ Benɛɛto tɔn bo lɛ nyi hunjɛdo acɛ e nyi nyɔnu Bénɛ tɔn lɛ ji tɔ.
Gbɛ tɔn[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Véronique Ahoyo ɔ, Kutɔnu wɛ e ji i ɖe ɖo ayidosun 1939 tɔn. Vi nyɔnu François Gbéjinɔ tɔn kpodo Justine Ajovi Kpɛhuntɔn tɔn kpan wɛ. Tɔ tɔn nyi nunyɔɖatɔ (cuisinier).
Wema kplɔnkplɔn tɔn kpodo azɔwiwa tɔn kpan[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
É yi azɔmɛ dokɔ tɔn kpodo lisinmɛ tɔn kpan ɖo Kutɔnu bo ɖo kunuɖewa Bac tɔn ɖo 1961 hwenu Danxomɛ to ɔ jɛ eɖee si bɔ é blo xwe ɖokpo gudo é. É yi nunywɛ do nunywɛ ji ɖo azɔ wa ɖo azɔxwenu linu ɖo Paris kpodo abijan kpan mɔ ɖokpoɔ azɔ é kan gbɛ sin nunɔmɛ é ɖo Toulouse. É wli alɔ ɖo 1963. É wazɔ ɖo Toulouse ɖo xwe 1966 tɔn ɔ bi hwenu ɖo azɔmɛ sin nunɔmɛ-zɔtɛn Toulouse tɔn. E e é lɛ kɔ wa Bénɛ é ɔ, é nyi alɔgɔnu tovi tɔ ɖo nunɔmɛ yetɔn mɛ sin 1967 wayijɛ 1970. É lɛ wa yi kplɔnnu nu xwe we ɖo kplɔnyiji-alavɔ Abijan tɔn bo ɖo kunnuɖewema Maîtrise tɔn ɖo 1972. É lɛ kɔ wa tɛn tɔn mɛ nu xwe atɔn, cobo wa yi kan-do-kan-ji bo nyi gan é xwe aza do nunɔmɛ gbɛtɔn ɖo ganhɔnyitɔgbasa e nɔ kpenukun do azɔ wa ɖ'axɔsuxwe, azɔxo kpodo nunɔmɛ gbɛtɔn kpan wu é sin 1975 wayijɛ 1990.
Ali e é gbɔn ɖo toxoɖuɖɔ mɛ[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Toxoɖuɖɔ jɛ agba nu mɛ bi hwenu wɛ mi jɛ, ɖo e huzu jo tɛnmɛ do nu democratie bɔ toxoɖuɖɔ gbɛta lɛ huzu gege. Ana sɔ bo gosin toxoɖuɖɔ gbɛta ɖokpo nɔ tonu wayi toxoɖuɖɔ gbɛta gege ɖɔ toxo liji. E e ye blo kple gɛnnyi-gɛnnyi PLM Alejo tɔn ɔ gudo ɔ, e ɖenyi mɛɖaxo Nicephore Soglo nu é na nɔ ganhɔnyitɔ lɛ nu kakayijɛ gansisɔ ɖevo hwenu. É nɛ e ɖe nyi nyɔnu we ɖo hwejisun 1990 tɔn. Ye mɛ we lɛ wɛ nyi Véronique Lawson kpo Véronique Ahoyo kpo. Hwenu e nɛ din wa yi ɔ Véronique Ahoyo hɛn ganhɔnyitɔgbasa tɔn togan sisɔ gudo ɖo 1991, hwenu Soglo Nicephore ɖugan é. É nɔ tɛnnɛ mɛ sin lidosun xwe 1991 tɔn wayijɛ zosun xwe 1993 tɔn.
Ɖo 1994 ɔ, é nyi afɔsɔɖotetɔ Bénɛ to ɔ tɔn ɖo Amerika gbeji ɖo Canada. É lɛkɔ wa xwe (Bénɛ) ɖo 1996. É wa yi gbɔjɛ ɖaxo bo ɖonu ɖo kplekple gbɛta hunjɛdo nyɔnu lɛ ji tɔn mɛ. É ɖo gbɛta REFAMP mɛ. É nɔ jɛ tagba ɖesu nu nyɔnuvi lɛ na yi azɔmɛ. É wa ku ɖ'alitawovi ɖe mɛ ɖo Basila ligboji, hwenu e hunkuntɔ e sɔwɛ ɖo hwezun ta bɔ hun fɔ gba é. Nɛ ɛnɛ ɖevo ku ɖo alitawovi nɛ ɔ mɛ. Nɔye Karimu Rafiatu ɖo yemɛ