Galí

Bɛ̌ sín Wikipedya

Galí

To é mɛ é jɔ ɖé é: Togo, Benɛɛ
Zozo alo fifa: fifaton
Ɖadonu: fingnin
Nu é nɔ ɖu na lɛ: Kluiklui, Sin, Amin

Galí ɔ nyí nùɖúɖù ɖé bɔ é nɔ ɖu ɖò Benɛɛtò mɛ b'ɛ nyí fɛ̀nnyɛ́ linfín.

Ayihɔngbè ayihɔngbè nuɖuɖu wɛ é nyi ɖo to gègě mɛ ɖo gbadahwejí Aflika tɔn. Togotò, Ganatò, Awɔlintò nyi to é mɛ é 'nɔ ɖu ɖé tawun tɔn ɖé é.

Ɖiɖa tɔ̀n[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Bóna dó bló Galí ɔ, è nɔ kùn fɛ̀nnyɛ́ bo nɔ ɖè flo tɔ̀n sín wu lobo nɔ li i ɖò mɔ̀ mɛ̀. É nɛ gudo ɔ, è nɔ do é ava nú azǎn atɔn mɔ̌ b'ɛ na do vɛsin. E lɛ jlo mɛ ɔ́, e nɔ sɔ ɛ ɖò gbe ɖokpo ɔ.

Ɖò azǎn atɔn lɛ gudo ɔ, è nɔ jan ɛ bó nɔ sɔ ɛ ɖò kozɛ́n alǒ gànzɛ́n mɛ̀. Myɔ e nɔ nɔ glɔ tɔn e ɔ́ nɔ zɔ̀n dɛdɛ b'ɛ nɔ bí lobo nɔ húzú galí.

Galí tɛnmɛ tɛnmɛ é tíìnn lɛ é[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Ɖò Benɛɛtò mɛ ɔ, e nɔ mɔ̀ gali fifa alǒ gali sɔxwí é è nɔ lɛ́ ylɔ ɖɔ̀ galí axayoe' é. Galí hɛn ɔ e na vɛ́sìn, enɛ wɛ nɔ nyɔ́ sinmɛ dó. Ee ma vɛsìn ǎ ɔ, e nɔ ɖù abɔbɔ alŏ e nɔ t'ɛbà. Galí nɔ mɛsin alŏ nɔ lɛ hànnyá.

Ɖuɖu tɔn[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Alɔkpa tɛnmɛtɛnmɛ wɛ é nɔ ɖu gali na. Ɖo Benɛɛto mɛ ɔ, é nɔ nylɔ dó sinmɛ bo nɔ nu kpodo aziin, kwlikwli alǒ kpo suklé kpó. É lɛ nɔ ɖà ɛba na bo nɔ ɖu kpo nusunnu kpó. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, E nɔ lɛ ɖu kpodo abɔbɔ kpo. É hɛn ɔ, é nɔ flu kpodo ami, timati, takin kpodo azìn kpó: enɛ ɔ wɛ e nɔ ylɔ ɖɔ̀ galinyinya.

Agbahwlɛnhwlɛn[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Xwè wú xwè wu ɔ́, ɖo kplɔnyiji alavɔtɛn Agbomɛ kanɖofi tɔn ɖo Benɛɛto mɛ ɔ, é nɔ hwlɛ́n agbà galinunu tɔn. E nɔ dó ajɔ̀ mɛ é na yáwu ɖu gali towunglo wé jɛnukɔn nu mɛɖélɛ bi é.