Gɛlɛdɛ
Gɛlɛdɛ nyi vodun hwɛndomɛ nǔwiwǎ ayɔnu kpoɖó anagɔnu lɛ tɔn kpǎn. Nǔwiwa ɖé wɛ nyi ɖo tají nǔ susu azɔ nyɔnnu lɛ̀ tɔn nǔ nunkɔn yiyì hwɛndo nɛ lɛ tɔn[1].
Tǎn Gɛlɛdɛ tɔ́n
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]Gɛlɛdɛ nǔwiwa nɔ bɛ ɖo jinunkùn lilìa gudó alo nǔ alùn lìn bɔ jì gbɛ jija kpodó azɔn yanyan hwénu kpó. É wǎ ɔ‚ mɛ lɛ̀ nɔ bló nuwiwa tɔ́n ɖó ciɔ́tin alo alɔwlitìn.
Gɛlɛdɛ nɔ dó acɔ̀ni bó nɔ cìɔn nǔ ɖo nunkún mɛ ɖo nuwatìn tɔn mɛ bɔ é nɔ jì hǎn bó nɔ kpa susu nǔ ayɔnu-anagɔnu lɛ. Nǔwiwa tɔ̀n bɛ ɖó gbɛɖanǔ.
Ayɔnu anagɔnu lɛ nɔ ɖɔ jì lé « oju to ba ri Gɛlɛdɛ‚ ti ɖe opin iran»‚ tìnmɛ tɔn nyì : nunkún é mɔ nǔwiwa Gɛlɛdɛ bónuwiwǎ ɖaxó[2].
Gbɛta ɖaxó UNESCO tɔn sɔ Gɛlɛdɛ ɖó hwɛndomɛnu nukundéjí gbɛ ɔ̀ tɔ́n lɛ̀ mɛ[3].
Ɖiɖé tɔn ɖélɛ̀
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]-
Kpajlɛ Gèlèdè tɔ́n ɖo Amérika -
Nǔwatìmɛn -
Kpa jlɛ Gèlèdè tɔn ɖó Flansétó mɛ -
Kpajlɛ Gèlèdè tɔ́n
Dodo tɔn
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]- ↑ Josette Rivallain, Félix A. Iroko, Yoruba, Masques et rituels africains, Paris, Hazan, 2000, 150 p.
- ↑ https://www.michaelbackmanltd.com/object/yoruba-gelede-dance-headdress/
- ↑ https://ich.unesco.org/fr/RL/le-patrimoine-oral-gelede-00002