Aller au contenu

Cyɔ nu wiwa

Bɛ̌ sín Wikipedya

Cyɔnuwiwa alo mɛɖiɖi nyi lěè é nɔ kpé nukun do mɛ é ku é wu bo nɔ sɔ ɛ do tɛn tɔn gudo tɔn mɛ gbɔn é.

Cyɔ nu wiwa e tiin e

[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Cérémonie traditionnelle au Bénin neuvième jour après enterrement

Nu tɛnmɛ tɛnmɛ e na gɔ na e. Nu e ɖo na tunwun hwɛ co bo jɛ wezun nu nù cyɔ nu wiwa bɔ e ma na ɖo blɔ a lɛ e di e

Fi e mɛkuku ɔ na gbɔjɛ ɖe e

[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Hɛnnumɔ mɛ e ku e tɔn lɛ wɛ̀ é kàn. Ye wɛ na yi tagbeyisɔ do nuwiwa ɔ wú bo na kpɔn lěè akwɛ e ɖo yesi na kpe gbɔn e bo nu mɛ e ku to na yi sinfifamɛ alo e na nɔ xwegbe ɔ ye na tunwun.

Sinfifamɛ sin nɔtɛn ɔ azɔwe e nɔ kpe nukun do mɛ e ko ku lɛ sin agbaza wu bo nɔ wlibo na ganji e wɛ. E nɔ nyi axɔsu tɔn có bɔ mɛ kpaa tɔn lɛ ɖe. Fi e nɛ ɔ abwɛmɛnunɔ kpodo wibanumɛ kpan sin tɛnmɛ wɛ, bo nɔ d'alɔ hɛnnumɔ lɛ bɔ ye nɔ wa yi kpɔn mɛvivɛ yetɔn co bo nu cyɔɖiɖi zan na kpe. Azɔxwe nɛ ɔ nɔ w'azɔ hwe lɛ bi nu kpodo gan lɛ bi mɛ kpán. Bo na do tunwun akwɛ nabi e na su e ɔ e jɛxa ɖɔ e ni kpɔn fi gege tɔn hwɛ co bo sɔ fi ɖokpo, ɖo akwɛ lɛ bi nɔ nyi nu ɖokpo ɔ gbɔn fi bi a.

E hɛn ɔ e na jo mɛ mɛ tɔn do xwe gbe bo na wlibo nu agbaza tɔn kaka yi jɛ gbe e gbe e na wa cyɔ nu tɔn bo ɖi i e. Xɔ e mɛ e na nɔ e na nɔ ná jɔhɔn ganji. Jɔhɔn ɖo na nyi do cyɔ ganji bɔ sukpɔ ka na jɛ wu tɔn a. E nɔ do atinkɛn (Formolle) n'î nu e ma gble o.

Cyogba
Cyogba
Fabrication cercueil au Bénin
Cyɔgba bloblo ɖo Benɛɛtò mɛ

Mɛɖiɖi nu wiwa ɔ agbaza mɛ e ku e tɔn sɔ dó dò wɛ, bo nyi mɛsɛxwe'walɔ ɖagbe ɖe bɔ gbɛ ɔ mɛ bi kpǎa ɔ mɛbi nɔ blo. E hɛn e nɔ yi kuxwe axɔsitɔn alo e hɛn ɔ e na ɖi ɖo xwe gbe alo kuxwe hɛnnu ɔ tɔn.

Mɛze dodo ɔ ɖe alɔkpa we:

  • E nɔ kun dó ɔ kpowun ma tlɛmɛ bo nɔ sɔ cyɔgba ɔ de mɛ bo nɔ kɔn kɔ kɔnnyiji kaka bɔ dó ɔ nɔ gɔ.
  • E nɔ kun dó ɔ bo nɔ tlɛmɛ bi bo nɔ sɔ cyɔgba ɔ demɛ bo nɔ kɔn kɔ kɔnnyiji. Alo e nɔ wun kɔ kpɛɖe kɔnnyiji bo nɔ sɔ dalu dò dó ɔ nu bo nɔ tlɛ bi.

Cyɔ nuwiwa ɖo Benɛtomɛ sɔ nyi ayihun nu a, lo ɔ akwɛ gege zinzan xo wɛ. Nu mɛ mɛtɔn zin alɔ do afin mɛ ɔ, avi we wɛ e nɔ ya: mɛ e ku e sin avi kpo akwɛ sin avi kpó. E nɔ zan livi mɔkpan do ɖi mɛ. Mɛ gege nɔ yi nya akwɛ, mɛɖe lɛ nɔ sa gle ba do ɖi mɛ. Nu nɛ ka sɔgbe ɖebu ǎ.