Aller au contenu

Alwɛmɛnunɔ

Bɛ̌ sín Wikipedya

Alwɛmɛnunɔ nyí nǔnɔmɛ é è nɔ nɔ hwenu e awé xò mɛ bɔ mɛvivɛ́ mɛtɔ̀n kú e.

Ɖò afɔgokɔ Benɛɛ tɔ̀n ɖò taji ɔ Kutɔnu, Agbǒmɛ, Glexwé kpodo toxo e lɛdo yě lɛ e kpan ɔ, mɛɖaxo Joël Noret yi cyɔnuwiwa gègě sín tɛnmɛ nú xwè mɔkpan. E sɔ cyɔ nuwiwa ɔ e nɔ mɔ̀ yɛsufifɔ w'ɛnɛ mɔ̌ ɖo kplekplemɛ yɛsufifɔ'li tɔn ɖo afɔgokɔ Benɛɛ tɔn : nu mǐ sɔ́ Klisanwun katolika lɛ, gbigbɔwiwenɔ, lɛ gbagbɔnɔ lɛ kpo hwɛ̀ndo mǐtɔn lɛ kpó. Nuwiwa gege nɔ do gungun nu cyɔnuwiwa kpodo tuto tɔn lɛ kpán kaka yi jɛ̀ cyɔɖiɖi gudo. Mɛɖaxo Joël Moret sɔ kpɔndewu ɖokpo ɖo te : Cyɔ nu wiwa Nɔye Mireille tɔn. E kpɔn'mɛ ɔ, mǐ hɛn ɔ mǐ na ɖɔ̀ mɛ gege wɛ ɖonu ɖò cyɔ nu wiwa ɔ mɛ, bɛsin hɛnnumɔ mɛ e ku é tɔn ji kaka yi jɛ hɛnnusɛyahɛnnu lɛ bi ji kpodo cyɔ nu wa tɔ lɛ kpán. Ɖokpo ɖokponɔ yetɔn ɖo nuɖe bo na wa ɖo cyɔɖiɖi ɔ mɛ sin xoxo hwenu kaka wa tɔn fi. Loɔ, e na ɖɔ nu wiwa nɛ lɛ ɔ nɔ wa ta myɔ d'eji ɖo hwenu tajitaji ɖe lɛ ɖo gbɛzinzan gbɛtɔ tɔn mɛ, ɖo taji ɔ kuhwenu kpodo cyɔ nu wiwa hwenu kpán.

Vogbingbɔn lɛ

[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]

Vogbingbɔn e tiin ɖo Hwɛndonuwiwa afɔgokɔ Bénɛɛto ɔ tɔn e kpodo Sinsɛnnuwiwa Sinsɛn lɛ tɔn kpan nɔ zɔn bɔ cyɔɖiɖi nɔ do zinflu do mɛ hwěnu e na nyikan nu cyɔ nu wiwa e. Nukijekije Mɛɖaxo Moret tɔn ɔ ɖe tɛn e mɛ e mɛ ɖokpo ɖokpo ɖe ɖo cyɔ nu wiwa mɛ e xlɛ kpodo tɛn e mɛ mɛ e ku e ɖesu ɖee xlɛ, e na ɖɔ tɛn e mɛ e ɖe nu hɛnnu tɔn (Tɔ/Nɔ, Asu/Asi, nɔvi, vǐ...) mɔ ɖokpo ɔ Sinsɛn ě e nɔ yi e kpodo azɔ ě e nɔ wa e kpan : mɛ nɛ lɛ ɖokpo ɖokpo hɛn ɔ ye na kɛnu do tito cyɔɖiɖi mɛ e ku e tɔn mɛ. Fi e adɔndindɔn nɔ wukun sin e ɖokpo nɛ. Hǔn ɖɔgbotinsa kpodo ali fifa kpodo gbeɖokpɔ hɛnnumɔ lɛ tɔn biba kpan ɖo taji ɖesu. E ɖo mɔ cò cɔ́cɔ́ doɛ, jlɛ kpodo adangblɔn nu mɛ kpan kpodo kɛnli do kɛnmɛ kpan nɔ han ɖo cyɔ nu wiwa gege mɛ a.

Mɛɖaxo gbɛgbe nu walɔ nɛ lɛ e e nɔ mɔ ɖò cyɔɖiɖi hwenu e bo do zogboe nubaɖu e ɖo cyɔɖiɖi mɛ nu ɖokpo ɖokpo mɛ e ɖo nu ɖe mɛ e tɔn ji, ɖo taji klan e nɔ wa tiin ɖo hɛnnu ɔ kpodo sinsɛn lɛ kpan tɛntin e kpan.