Fatou Diome
|
Fatou Diome | |
|---|---|
| |
Fatou Diome ɖo 2019
| |
| Gbɛ tɔn | |
| Azɔ é nɔ wa é : | Wemawlantɔ |
| Azan é gbé é ji ɖé é : | 1968 |
| Fǐ é ji ɖé é : | Senegaltò |
| Fǐ é é ku ɖé é : | Dakar |
Fatou Diome ɔ, e jǐ ɖè ɖò Niodor ɖò Senegaltò mɛ ɖo 1968, nyi nyɔnu nuwlantɔ. Ěe e wlan hwenuxo ée xota tɔn nyi Nú e jlo to ɔ bi (La préférence nationale) ɖò 2001, Adɔgo Atlantiki tɔn (Le ventre de l'Atlantique) e ɖɔxó do akwɛ Afrika gbejí gosin bo yi yovo Flansétò tomɛ ɔ xɔ e wu ɔ zɔn bɔ e mɔ nu jɛ wu tɔn ɖo gbɛ ɔ bi mɛ.
Gbɛ tɔn
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]
Fatou Diome ɔ, é jǐ ɖo 1968 ɖò Niodor ɖo ayikungban kpɛvi ɖo tɔ tɛntin é e nɔ ylɔɖɔ Guior e ɖo tɔkplenu'tɛn Saloum tɔn mɛ e ɖo toxo (Sèrères) ɖo afɔgokɔ Sénégal tɔn sin hweyixɔ waji[1],[2].
Nyɔnuvi jɔgbesɛ tɔn wɛ n'î, bɔ mama tɔn Aminata kpo dagbo tɔn kpo ée nyi ɖɔnyitɔ́ e wɛ hɛn ɛ. Nyìkɔ tɔn ɔ gosin sine Saloum mɛ, fyé Diome lɛ nyi (Niominka) ɖěè[3].
Nu gbɔnvo nu hɛndo sin nuwiwa lɛ ɔ, é nɔ zɔn xa sunnu lɛ mayi wazɔ xa nyɔnu gbɛtɔn lɛ ɖo nuɖuɖu ɖíɖá kpo xwegbe'zɔ kpan mɛ[4]. E yi azɔ mɛ bo kplɔn fransegbe[3].
É gosin gletoxo tɔn mɛ bo yi gbɛ kan do wema kplɔnkplɔn tɔn wu ɖo toxo hun nukun Sénégal tɔn mɛ. É nɔ ɖo azɔ tɛnmɛ tɛnmɛ wa wɛ sin hwenu é ɖò xwe 14 ɔ bo nɔ do su axɔ do kplɔn wema na[2].
Fatou Diome wa yi (Lycée) M'bour tɔn bo ka nɔ wa ahannutɛn'azɔ ɖo Gambie tomɛ. É wayi blo kplɔnyiji'alavɔ ɖo Dakar toxo mɛ. Hwe nɛ nu ɔ, é wa mɛsi fransegbe kplɔnmɛtɔ'zɔ, ma lin gbeɖe ɖɔ mi na yi to gudo. Hwenu é ɖò xwe 22ɔ, yovo Franse ɖokpo wa wazɔ ɖo Sénégal bo yi wan n'î bo dɛɛ bo kplɛɛ yi Franse tomɛ ɖò toxo Strasbourg tɔn mɛ ɖo 1994[5].
Asu tɔn hɛnnu'mɛ gbɛ wan n'î, bɔ e gbɔ bo gbɛ asu xwe wè gudo bo wa jɛ fulu mɛ. Bo na do gan ɔ, é wa xwegbe'zɔ nu xwe ayizɛn bo do kpenukun do wema kplɔnkplɔn tɔn wu[3].
Azɔwiwa gbɛ tɔn
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]É Fatou Diome kplɔn wema kpe ɔ, e wa mɛsi nukplɔnmɛntɔ'zɔ ɖo kplɔnyiji'alavɔ Strasbourg tɔn, Marc-Bloch Strasbourg tɔn kpodo Karlsruhe Janma (Allenagne) to ɔ kpan[4].
É wa yi wuntun Mɛsi kplɔnyiji'alavɔ tɔn "honoris causa" tɔn ɖo kplɔnyiji'alavɔ Liège toxo ɔ tɔn ɖò 2017[6].
É wlan nú gěgé. Bo ɖe wema "La préférence nationale"[7]; "Le ventre de l'Atlantique" ; "Inassouvies, nos vies" ɖo 2008 ; "Celles qui attendent" 2010 ; "Impossible de grandir" 2013. Ɖo 2019 ɔ, é yi "ajɔ nuwlanwlan ɖo Fransegbe mɛ tɔn" kpo wema tɔn "Les veuileurs de Sangomar" ee ɖɔ xo do Coumba, ɖyɔvǐ ěe asu ku jo do yɔyɔ ɔ wu e. É ɖɔ xo do ku, wanyiyi kpo jlokoko kpo wu. Ɖo 2021 ɔ, e gbɛ kan do nuwlanwlan'zɔ tɔn wu.
Nú e sin tɛnmɛ e nɔ sɔ lɛ e
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]Nú e wlan lɛɛ
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]Nú wa do kpɔ xa mɛ tɔn lɛ
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]Nuwlanwlan gbɛ tɔn
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]Dodo tɔn
[wlǎn nú | wla nú ɖoɖo ɔ]- ↑ Fatou Diome : biographie, bibliographie |, b'ɛ xá ɖo «FNAC» sin atɛ jí ɖo azǎn 05 kɔnyasun 2020 tɔn mɛ
- ↑ 2,0 et 2,1 Fatou Diome. « Je suis là pour gâcher le sommeil des puissants », b'ɛ xá ɖo «l'Humanité» sin atɛ jí ɖo azǎn 07 Avuvɔsun 2015 tɔn mɛ
- ↑ 3,0 3,1 et 3,2 Fatou Diome : « La rengaine sur la colonisation et l’esclavage est devenue un fonds de commerce », b'ɛ xá ɖo «Le Monde» sin atɛ jí ɖo azǎn 25 avuvɔsun 2019 tɔn mɛ
- ↑ 4,0 et 4,1 Fatou Diome, b'ɛ xá ɖo «L'Express» sin atɛ jí ɖo azǎn 1 zosun 2003 tɔn mɛ
- ↑ Une terre d'artistes, b'ɛ xá ɖo «Le Point» sin atɛ jí ɖo azǎn 16 nuxwasun 2013 tɔn mɛ
- ↑ Marianne porte plainte! Fatou Diome hausse le ton, b'ɛ xá ɖo «News uliege.» sin atɛ jí
- ↑ Fatou Diome, La Préférence nationale, ISBN 978-2-7087-0722-1, Présence Africaine, 2010